Inleiding
Klinisch psychologen komen, ongeacht hun werkveld, waarschijnlijk in contact met personen met fertiliteitsproblemen. Ongeveer 16% van de mensen met een actieve kinderwens kampt immers met deze problematiek en het is bekend dat het uitblijven van een zwangerschap en de transitie naar ouderschap een grote psychische impact heeft.
Als fertiliteitspsycholoog worden we dagelijks met deze problematiek geconfronteerd in een context van wat steeds meer lijkt op een ’maakbare wereld’. We proberen als fertiliteitspsycholoog te navigeren tussen een wettelijk kader, het eigen ethisch kader van onze kliniek en de aanvragen van wensouders. Nieuwe fertiliteitsbehandelingen en de toepassingen ervan zijn sterk gelinkt aan de evoluerende maatschappelijke context waarin een stijgend aantal mensen ouderschap uitstelt en de diversiteit aan gezinsvormen toeneemt. Traditionele heterokoppels, alleenstaanden en lesbische koppels maken slechts een deel uit van onze patiëntenpopulatie. Denk hierbij aan het invriezen van eicellen en zaadcellen wegens medische en niet-medische redenen, co-ouderschap en draagmoederschap.
Vruchtbaarheidsproblemen worden niet louter als een medisch probleem beschouwd, maar worden al geruime tijd vanuit een biopsychosociaal model benaderd, met specifieke aandacht voor het welzijn van de wensouder(s) én het toekomstige kind. Ook in dit domein van de geneeskunde evolueren we van een cure- naar een caremodel. Schakelen tussen medische, psychologische, psychotherapeutische, psychiatrische, sociale, juridische, antropologische, ethische thema’s en kennis is een must en maakt van de fertiliteitspsycholoog een ware ‘psy-cialist’ in een interdisciplinaire omgeving.
In deze bijdrage bieden we een inkijk in onze dagelijkse praktijk als fertiliteitspsycholoog in Brussels IVF, het centrum voor reproductieve geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis (UZ) Brussel, waar ondersteuning, begeleiding en screening van patiënten centraal staan.